Prosument to synteza dwóch pojęć: “producent” i “konsument”, czyli osoba, która jest zaangażowana w proces tworzenia danego produktu/usługi i jednocześnie jego konsumpcję. W przypadku osób fizycznych i przedsiębiorców, którzy decydują się na zainstalowanie paneli fotowoltaicznych takim produktem jest energia elektryczna.
Innymi słowy: prosument to odbiorca końcowy dokonujący zakupu energii elektrycznej na podstawie umowy kompleksowej, wytwarzający energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji, w celu jej zużycia na potrzeby własne, lub związane z wykonywaną działalnością gospodarczą regulowaną ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.
Kto może określać się mianem prosumenta?
Jeszcze do niedawna status prosumenta mogła mieć wyłącznie osoba fizyczna produkująca energię na własne potrzeby, która w sytuacji nadprodukcji energii jej nadwyżkę przekazywała do sieci elektroenergetycznej, a następnie częściowo „odbierała” ją w systemie bezgotówkowego rozliczenia.
W świetle nowelizacji ustawy o OZE, która weszła w życie 29 lipca 2019 roku, prosument to osoba, która wytwarza energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby za pomocą mikroinstalacji, która jednocześnie może ją magazynować i przekazywać nadwyżkę do sieci energetycznej.
Definicją „prosumenta energii odnawialnej” objęto także przedsiębiorców, dla których wytwarzanie energii nie stanowi przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej. W ramach pakietu prosumenckiego przyjęto też, że małe i średnie firmy, spółdzielnie energetyczne gmin wiejskich i wiejsko-miejskich będą mogły wytwarzać energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii na zasadach prosumenckich, przy okazji mogąc korzystać z systemu opustów.
Status prosumenta przysługuje obecnie:
- osobom fizycznym
- osobom prowadzącym gospodarstwa rolne, rybackie, sadownicze, hodowcy pod warunkiem, że działalność ta nie jest objęta ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej
- przedsiębiorców, dla których wytwarzanie energii nie stanowi przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej
- małe i średnie firmy
- spółdzielnie energetyczne gmin wiejskich i wiejsko-miejskich
- spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe
- jednostki samorządu terytorialnego
- kościoły, związki wyznaniowe
Co obejmuje pakiet prosumencki?
- Objęcie tak zdefiniowanych prosumentów systemem opustów. Daje im to możliwość wytwarzania energii elektrycznej na własne potrzeby. Nadwyżki mogą „magazynować” w sieci elektroenergetycznej operatorów energetycznych, a następnie je odbierać, by zaspokoić swoje potrzeby energetyczne.
- Rozliczanie energii w dłuższych cyklach rozliczeniowych, co umożliwi korzystanie z wyprodukowanej przez siebie energii w okresach niższej produkcji, która nie zaspokaja potrzeb przedsiębiorców.
- Zobowiązanie ministra ds. energii oraz ministra do spraw gospodarki do wydania, w porozumieniu, rozporządzenia wykonawczego określającego szczegółowe zasady i procedurę przyłączania do sieci mikroinstalacji należących do prosumentów, jak również zakres i zasady bilansowania oraz rozliczeń z prosumentami.
- Rezygnację z obowiązku przygotowania projektu budowlanego dla najmniejszych mikroinstalacji do 6,5 kW.
- Wprowadzenie możliwości lokalizowania mikroinstalacji na terenach, które w planach miejscowych mają przeznaczenie inne niż produkcyjne.
Nowelizacja ustawy o OZE sprawiła, że korzystanie z mikroinstalacji stało się wreszcie przejrzyste i opłacalne.
Dlaczego bycie prosumentem jest opłacalne?
Pozyskiwanie energii z odnawialnych źródeł, posiadanie własnej instalacji fotowoltaicznej to możliwość uniezależnienia się od zewnętrznych dostawców energii elektrycznej, której ceny, mimo zapowiedzi rządu, wciąż pną się w górę.
Niebagatelną kwestią jest także dbałość o środowisko naturalne. W dłuższej perspektywie energetyka alternatywna jest nie tylko opłacalna finansowo, ale także jest jedynym słusznym rozwiązaniem ratującym nasze środowisko naturalne. Odnawialne źródła energii to przyszłość światowej energetyki, dająca nadzieję na rozsądniejsze gospodarowanie zasobami środowiska. Także w Polsce dostrzegamy te zależności i dlatego coraz więcej gospodarstw domowych stawia na panele fotowoltaiczne.
Prosumenci zostali z mocy ustawy objęci systemem opustów. System opustów działa w ten sposób, że dla osób fizycznych przelicznik wynosi 1 do 0,8 – przy instalacji do 10 kW lub 1 do 0,7 – przy instalacji powyżej 10 kW. Poszczególne grupy prosumentów odbiorą więc 80 lub70 procent energii oddanej do sieci. Planuje się, że kolejne nowelizacje ustawy o OZE zmienią mechanizm rozliczania opłaty dystrybucyjnej i uproszczą systemu opustów prosumenckich. Według założeń, producent wysyłający do sieci nadwyżki energii miałby możliwość pobrania z niej takiej samej ilości prądu.
Podsumowanie
Rozwój energetyki prosumenckiej jest jedynym sposobem na osiągnięcie w 2020 r. zadeklarowanego przez Polskę poziomu 15 proc. udziału OZE w ogólnej produkcji energii elektrycznej. Zobowiązaliśmy się do tego na szczycie klimatycznym COP24 w grudniu 2018 r. w Katowicach. Obecnie udział OZE w produkcji energii w Polsce jest szacowany na około 13 proc.
Przeczytaj też nasz artykuł o tym jak odczytać fakturę za prąd będąc prosumentem.