Utrata wydajności paneli fotowoltaicznych wynosi ok. 0,5% – 0,7% rocznie.
Trudno szacować żywotność paneli słonecznych, ponieważ fotowoltaika to wciąż dość nowa dziedzina techniki. Wiemy na pewno, że wiele zależy od samego procesu produkcyjnego paneli – jeśli panel fotowoltaiczny nie ma żadnych wad fabrycznych i nie uszkodzą go ekstremalne warunki pogodowe, to jego żywotność będzie wynosić całe dziesięciolecia!
Jak długo działają panele fotowoltaiczne – żywotność PV?
Obecnie średnia gwarancja na panele zwykle wynosi 10-15 lat. Uważa się, poprzednie generacje paneli słonecznych (2000-2010) osiągną żywotność co najmniej 25 lat. A te nowsze mogą sprawnie operować nawet 40 lat.
Spadek wydajności paneli fotowoltaicznych
Największe straty w efektywności występują w ciągu pierwszych kilku lat. Dotyczy to także paneli słonecznych dobrych marek. Największy stratę wydajności odnotujemy w przeciągu pierwszych 5 – 10 lat.
Straty w efektywności paneli słonecznych wynikają z naturalnego procesu degradacji komponentów, takich jak warstwy fotowoltaiczne, szkło ochronne czy folia powierzchniowa. Czynniki te wpływają na spadek wydajności paneli słonecznych w czasie, a do najważniejszych należą starzenie materiałów, wpływ warunków atmosferycznych, zmienne temperatury i inne czynniki środowiskowe.
Warto pamiętać, że niemal każdy producent paneli słonecznych udziela gwarancji wydajności na swoje produkty, zazwyczaj na okres 25 lat. Gwarancja ta obejmuje minimalny poziom wydajności paneli na przestrzeni lat, najczęściej określany jako 80% początkowej mocy wyjściowej po 25 latach eksploatacji.
Aby wydłużyć żywotność paneli słonecznych i utrzymać jak największą efektywność, zaleca się stosowanie przeglądów konserwacyjnych, takich jak regularne czyszczenie powierzchni paneli oraz sprawdzanie stanu inwertera czy kabli. W razie dużego spadku wydajności, warto zasięgnąć porady eksperta, który wskaże możliwe przyczyny problemu oraz sposób na jego rozwiązanie.
Warto również dobrze dobrać moc i rodzaj paneli do potrzeb domowego systemu fotowoltaicznego, szczególnie jeżeli planujemy korzystać z niego przez wiele lat. Wybór paneli sprawdzonej marki oraz odpowiedniego systemu montażowego to także istotne elementy mające wpływ na ostateczną efektywność instalacji słonecznej.
Kiedy panel słoneczny straci ponad 20% swojej sprawności, to możemy wtedy mówić nawet o awarii technicznej.
Najstarszy system fotowoltaiczny
Najstarszy system fotowoltaiczny, który podłączono do sieci w Europie, działa od 1982 roku w Szwajcarii. Właśnie wtedy uruchomiono w Lugano w Szwajcarii pierwszy w Europie, on-gridowy system fotowoltaiczny, który bazował na zupełnie archaicznych, jak na obecne warunki, komponentach.
Po 20 latach eksploatacji w przypadku 59 proc. modułów stwierdzono degradację mniejszą niż 10 proc. w stosunku do początkowej nominalnej mocy, w przypadku 35 proc. modułów degradacja wyniosła 10-20 proc., a tylko w przypadku 6 proc. nominalna moc modułów spadła poniżej 80 proc. początkowej mocy nominalnej, czyli poniżej wydajności obecnie gwarantowanej z reguły przez producentów modułów po 25 latach eksploatacji.
Jak warunki pogodowe wpływają na żywotność paneli fotowoltaicznych?
Skąd takie różnice w prognozowaniu sprawności ogniw fotowoltaicznych? Obok jakości fabrycznej paneli, najważniejszymi czynnikami powodującymi spadek ich wydajności są natężenie promieniowania UV i ekstremalne warunki pogodowe – a to są czynniki bardzo zindywidualizowane. Jak warunki pogodowe przyczyniają się do spadku wydajności ogniw?
- Wysoka temperatura – wbrew przekonaniu, że fotowoltaika najlepiej sprawdza się w gorącym klimacie i przy dużym nasłonecznieniu – sprawia, że panele słoneczne tracą swą skuteczność i szybko się zużywają.
- Gradobicia – fotowoltaika potrafi znieść normalne burze i grad. Niektórzy producenci są zdania, że ich panele fotowoltaiczne „są zaprojektowane na odparcie kul gradowych o średnicy do 28mm”. Jednak gwałtowne intensywne gradobicie i burza mogą wywołać znaczne uszkodzenia.
- Deszcz i śnieg – dwucentymetrowa warstwa śniegu zmniejsza przepuszczalność promieniowania słonecznego do wnętrza panelu fotowoltaicznego o około 80%, a przy warstwie 10 cm przepuszczalność obniża się do minimum.
Wszystkie panele fotowoltaiczne powinny mieć gwarancję dotycząca mocy wyjściowej (efektywności). Większość marek paneli słonecznych oferuje 25-letnią gwarancję wydajności na swoje produkty. Kluczową wartością jest utrata efektywności paneli z biegiem czasu – im mniejsza jest utrata sprawności, tym lepiej. Większość marek określa w gwarancji utratę wydajności w przedziale -0,35% do -0,5% w skali roku.
Żywotność ogniw fotowoltaicznych – jak przedłużyć ich życie?
Panele fotowoltaiczne nie wymagają szczególnych zabiegów konserwatorskich – chyba, że mamy na uwadze monitorowania ich stanu w ekstremalnych warunkach pogodowych. Warto też sprawdzać co roku stan okablowania: czy nic nie jest uszkodzone i wszystko jest prawidłowo podłączone między panelami słonecznymi, falownikiem i skrzynką bezpieczników.
Czyszczenie ogniw słonecznych zalecane jest w lecie i w okresach suszy (pyłki roślinne, liście, kurz, odchody ptaków mogą spowodować spadek wydajności od 2-3% w przypadku niewielkiego występowania do nawet 30%). Należy pamiętać o używaniu profesjonalnego sprzętu, a jeśli nie jesteśmy pewni własnych umiejętności – o wynajęciu odpowiedniej firmy.
Jeśli chcesz zadbać o swoją instalację samemu, zapamiętaj!
- Nie myj paneli w środku dnia – są nagrzane – poczekaj aż ostygną.
- Nie używaj szorstkich materiałów bądź innych podobnych produktów – mogą porysować delikatną powłokę paneli.
- Nie wchodź na dach bez odpowiednich zabezpieczeń – ryzyko porażenia!
- Nie używaj detergentów – może zajść reakcja z materiałami użytymi do budowy paneli, co spowoduje ich zniszczenie.
- Nie korzystaj z myjek ciśnieniowych – mogą one zniszczyć uszczelniający silikon między szybą a ramą modułu i spowodować wygenerowanie prądów upływu.
Regularne czyszczenie paneli fotowoltaicznych może poprawić ich wydajność prawie o 14%, co udowodniły badania naukowe przeprowadzone w Szkole Wyższej Technicznej w szwajcarskim Bern.
Podsumowanie
Specjaliści są zgodni: panele fotowoltaiczne pracują znacznie dłużej, niż wynosi ich średni okres gwarancyjny. Nawet gdy gwarancja wygaśnie, panele powinny normalnie pracować dalej. Oczekuje się, że obecna generacja wysokiej jakości paneli słonecznych ma działać od 40 do 50 lat.
Czytaj dalej:
Na czym polega efekt fotowoltaiczny?