Taryfy gwarantowane to mechanizm polityki państwa mający na celu przyspieszenie inwestycji w zakresie odnawialnych źródeł energii. Mechanizm ten przyczynia się do osiągnięcia zamierzonego celu poprzez oferowanie długoterminowych kontraktów dla producentów energii odnawialnej.
Innymi słowy: taryfa gwarantowana to cena, ustalona na podstawie odpowiednich przepisów, jaka jest płacona dostawcom energii pozyskiwanej z odnawialnych źródeł. To właśnie gwarancja tej ceny czyli pewność, że w określonym czasie pozostanie ona niezmienna, daje producentom energii możliwość planowania w dłuższej perspektywie.
- Feed-in-Tariffs czyli FiT to mechanizm obejmujący instalacje o mocy zainstalowanej mniejszej niż 500 kW. System FIT polega na uzyskaniu przez wytwórcę uprawnienia do zawarcia ze sprzedawcą zobowiązanym umowy sprzedaży energii elektrycznej po stałej cenie, która stanowi 90% ceny referencyjnej.
- Feed-in-Premium czyli FIP to mechanizm obejmujący instalacje o mocy nie mniejszej niż 500 kW i mniejszej niż 1 MW. System FIP oparty jest na dopłatach do ceny rynkowej, czyli pokryciu 90% wartości tzw. ujemnego salda, które stanowi różnicę między ogłoszoną dla danej instalacji ceną referencyjną i rynkową średnią wartością sprzedaży energii elektrycznej.
UWAGA: W ramach systemu FIT niewykorzystana energia będzie sprzedawana do sprzedawcy zobowiązanego, natomiast w systemie FIP wytwórca energii odnawialnej sam będzie musiał poszukać odbiorcy i nie będzie to sprzedawca zobowiązany.
Zgodnie z nowelizacją ustawy o OZE, cena ustalona w taryfach gwarantowanych OZE ma wynosić 90% ceny referencyjnej, określonej dla danego typu instalacji w ustawie o OZE. Ustawa precyzuje też, że ustawowe ceny zakupu energii (z aukcji czy FiT) są cenami netto – bez VAT. Taryfy FIT lub FIP obowiązują przez 15 lat, ale nie dłużej niż do 31 grudnia 2035 r.
Parametry instalacji podlegających taryfom gwarantowanym OZE
Aby producent energii miał możliwość jej sprzedaży w cenach określonych w taryfach gwarantowanych, jego instalacja musi mieć określone parametry. W przypadku tych, które pozyskują energię ze źródeł odnawialnych określona została ona w ustawie jako 500 kW. Dotyczy ona instalacji wykorzystujących do produkcji energii elektrycznej:
1) biogaz rolniczy albo
2) biogaz pozyskany ze składowisk odpadów, albo
3) biogaz pozyskany z oczyszczalni ścieków, albo
4) biogaz inny niż określony w pkt 1–3, albo
5) hydroenergię.
Co trzeba zrobić, żeby zostać objętym taryfą gwarantowaną OZE?
Złożenie formularza, w którym prosument przekazuje informacje o otrzymanej pomocy publicznej wraz z deklaracją potwierdzającą chęć wejścia do systemu FIT lub FIP, to warunek wstępny, którego spełnienie umożliwi w dalszej kolejności przeprowadzenie, na podstawie deklaracji FIT/FIP oraz dołączonych do niej dokumentów, weryfikacji, czy wytwórca może zostać objęty jednym z tych systemów.
Kolejny wymóg wynikający z pomocy publicznej, to konieczność zweryfikowania w odniesieniu do planowych projektów inwestycyjnych tzw. efektu zachęty. Jeśli inwestor otrzymał już pomoc inwestycyjną na swój projekt, wówczas stała cena zakupu energii musi zostać odpowiednio pomniejszona (art. 39a ustawy OZE).
W dokumentacji powinien znaleźć się także schemat instalacji odnawialnego źródła energii, który musi odzwierciedlać rzeczywisty stan rzeczy oraz uwzględniać:
- usytuowanie wszystkich urządzeń wchodzących w skład tej instalacji, służących do wytwarzania energii elektrycznej,
- usytuowanie urządzeń służących do wyprowadzenia mocy wyłącznie z tej instalacji,
- oznaczenie lokalizacji urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych
- oznaczenie miejsca przyłączenia tej instalacji do sieci elektroenergetycznej.
Powyższe elementy powinny zostać naniesione na mapę poglądową uwzględniającą numery ewidencyjne działek i obrębów. Autorem schematu instalacji na mapie poglądowej może być sam wytwórca albo reprezentujący go w sprawie pełnomocnik.
UWAGA: Termin na wytworzenie po raz pierwszy energii w systemie FIT/FIP dla nowych instalacji wynosi 36 miesięcy od dnia wydania zaświadczenia, a dla instalacji uruchomionych wcześniej (korzystających z zielonych certyfikatów lub uruchomionych po 1 lipca 2016 r.) rozpoczęcie sprzedaży energii musi nastąpić nie później niż pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 3 miesięcy od dnia wydania zaświadczenia.
Zasady wydłużenia terminów na realizację zobowiązań w systemach FIT/FIP w związku z pandemią
W związku z sytuacją pandemiczną przepisy tzw. tarczy antykryzysowej wprowadziły do ustawy o odnawialnych źródłach energii regulacje, które mają ułatwić wytwórcom dochowanie terminów związanych z rozpoczęciem wytwarzania albo sprzedaży energii elektrycznej zarówno w systemie aukcyjnym, jak i w systemie taryfy gwarantowanej (FIT: feed-in-tariff) oraz systemie dopłat do ceny rynkowej (FIP: feed-in premium).
Termin ten może zostać przedłużony o okres wskazany przez wytwórcę we wniosku, jednak nie dłużej niż o 12 miesięcy, licząc od dnia kiedy upływałby termin realizacji tych zobowiązań. Wytwórca we wniosku musi przedstawić m.in. oświadczenie swoje lub dostawców urządzeń wchodzących w skład instalacji OZE potwierdzające, że opóźnienie dostaw urządzeń lub rozruchu instalacji jest spowodowane wymienionymi w „tarczy” okolicznościami – więcej tutaj: [https://www.ure.gov.pl/pl/oze/aukcje-oze/komunikaty/8873,Informacja-dla-wytworcow-energii-ze-zrodel-odnawialnych-zasady-wydluzenia-termin.html].