Tańszy w w utrzymaniu i radykalnie mniej szkodliwy dla środowiska, choć na etapie budowy pociągający za sobą dodatkowe koszty. Dom zeroenergetyczny (zeroemisyjny, zerowej energii netto) oraz NZEB, dom pasywny czy autonomiczny to inwestycja, która najbardziej opłaca się, kiedy budujemy od zera, ale jeśli chcemy zmodernizować istniejący już budynek, także jest to możliwe. Rozpatrzmy różne warianty energooszczędności.
Dom pasywny
Dom pasywny to dom, który dzięki pasywnemu wykorzystaniu energii sam się ogrzewa i chłodzi, stosuje się przy ich budowie odnawialne źródła energii. Całkowite zużycie energii dla domu pasywnego jest mniejsze od zużycia energii w przypadku tradycyjnego nowo budowanego domu, co skutkuje tym, że całkowita energia końcowa zużywana przez dom pasywny jest mniejsza od ¼ energii zużywanej przez przeciętny nowo budowany dom, który jest zgodny ze stosownymi krajowymi aktami normatywnymi. Międzynarodowe Stowarzyszenie Domów Pasywnych (iPHA) definiuje dom pasywny jako obiekt spełniający następujące warunki:
- Ogrzewanie pomieszczeń – max 15 kWh / (m2*rok)
- Zużycie energii pierwotnej – max 120 kWh / (m2*rok)
- Chłodzenie pomieszczeń – mniej więcej tyle samo, co ogrzewanie pomieszczeń
- Szczelność – max 0,6 wymiany powietrza na godzinę przy 50 Pa ciśnienia
- Komfort termiczny – nie więcej niż 10% czasu rocznie w temperaturze powyżej 25°C
Dom nZEB (o niemal zerowym zużyciu energii)
Od stycznia 2021 roku wszystkie nowe budynki mają być budynkami o niemal zerowym zużyciu energii, co oznacza, że muszą spełniać szereg wymagań dotyczących zużycia energii na ogrzewanie, chłodzenie oraz oświetlenie. Standard nZEB dotyczy budynków wielorodzinnych i użyteczności publicznej. Choć standard nZEB dla wszystkich nowo projektowanych i termomodernizowanych budynków (WT 2021) zaczął obowiązywać, jak wspomniano, od stycznia bieżącego roku, wciąż brak wytycznych, jak projektować i realizować tego typu budynki. Szczegóły tutaj: https://inzynierbudownictwa.pl/standard-nzeb-w-polskich-realiach/
Dom zeroeneregtyczny (ZNE)
Dom zeroenergetyczny (zeroemisyjny, zerowej energii netto – ZNE ) to dom, który nie zużywa energii pierwotnej – maksymalne zużycie energii pierwotnej to 0 kWh / (m2*rok). Oznacza to, że nie wymaga doprowadzanej z zewnątrz (uzyskanej od zewnętrznego dostawcy) energii koniecznej do prawidłowego funkcjonowania posesji, jest w pełni przyjazny środowisku naturalnemu i nie emituje do atmosfery dwutlenku węgla.
Choć ani w prawie polskim, ani europejskim nie znajdziemy definicji tego rodzaju konstrukcji, możemy przyjrzeć się norweskiej definicji domu zeroemisyjnego. Norwegowie przyjmują, że dom zeroenergetyczny produkuje tyle samo energii, co zużywa, a dom zeroemisyjny produkuje tyle energii, że stanowi to równoważnik CO2 wyprodukowanego w czasie eksploatacji budynku oraz w procesie produkcji materiałów, w procesie budowy i w procesie rozbiórki.
Jak pozyskuje się energię dla domu zeroenergetycznego? Przy pomocy własnego źródła energii – instalacji fotowoltaicznej, turbiny wiatrowej zaopatrzonej w generator prądu, czy pompy ciepła. Dom zeroenergetyczny najczęściej ma zarówno instalację fotowoltaiczną, jak i pompę ciepła, dzięki czemu wykorzystujemy fotowoltaikę do ogrzewania domu. Przydomowe turbiny wiatrowe zaopatrzone w generator prądu są w Polsce spotykane bardzo rzadko. ZNE charakteryzuje się znakomitą izolacją i rekuperacją.
Dom autonomiczny
Dom autonomiczny jest nie tylko zeroenergetyczny, ale także ma własne zaopatrzenie w wodę (studnia głębinowa, magazynowanie wody deszczowej w zbiorniku) i możliwość utylizacji ścieków (ekologiczne szambo – przydomowa oczyszczalnia ścieków). Dom autonomiczny naprawdę jest niezależny od świata zewnętrznego, ma więc własne ogród, gwarantujący zaopatrzenie w żywność, właściciel ma też w zależności od sytuacji np. możliwość przejścia z opcji Off-Grid (własny magazyn energii, akumulatory) do opcji On-Grid (instalacja fotowoltaiczna podpięta do publicznej sieci energetycznej). Dom autonomiczny po prostu jest samowystarczalny.
Dom z zerowym bilansem energii a termomodernizacja
Dom zeronergetyczny z instalacją fotowoltaiczną to, jak pisaliśmy na początku, inwestycja, która najbardziej opłaca się, kiedy budujemy od zera. Ale ulepszenie domu do statusu budynku o niskim zużyciu energii jest możliwe. Jak tego dokonać?
- polepsz izolację domu (wymiana okien, drzwi, izolacja dachu, izolacja ścian)
- wymień sprzęt elektryczny i elektroniczny na wyższą klasę (oświetlenie LED, AGD w klasie A+++)
- zainwestuj w instalację fotowoltaiczną
- wymień system ogrzewania (pompa ciepła)
- rozważ budowę ekologicznego szamba i studni głębinowej
Właściwie każdy dom można przerobić na zeroenergetyczny, ale nie zawsze ma to sens i uzasadnienie ekonomiczne.
Podsumowanie
Bycie właścicielem budynku zeroenergetycznego wiąże się z ogromną niezależnością od energii dostarczanej ze źródeł zewnętrznych, co jest szczególnie ważne w przypadku nieustannie wzrastających cen. Inwestycja w dom zeroenergetyczny (zeroemisyjny, zerowej energii netto), NZEB, dom pasywny czy autonomiczny nie zwraca się błyskawicznie, ponieważ więcej zapłacimy za odpowiedniej jakości materiały budowlane, ale mimo wyższych kosztów inwestycji zawsze jest to w ostatecznym rachunku opłacalna opcja.
Czytaj dalej:
Warunki przyłączenia fotowoltaiki do sieci