W dzisiejszych czasach coraz więcej mówi się o alternatywnych źródłach energii. Są one popularne ze względu na rosnące zapotrzebowanie na energię oraz konieczność ochrony środowiska. Odnawialne źródła energii (OZE) to inaczej alternatywne źródła energii, które wyróżniają się zdolnością do samoregeneracji. Jakie są rodzaje alternatywnych źródeł energii stosowane w Polsce i jaki mają wpływ na przyszłość społeczeństwa?
Rodzaje źródeł energii alternatywnej
Do końca listopada 2022 roku łączna moc zainstalowana wszystkich źródeł energii elektrycznej w Polsce osiągnęła wartość 60 GW, przy czym około 22 GW pochodziło z odnawialnych źródeł energii.
Elektrownie alternatywne produkują energię, która nie jest oparta na paliwach kopalnych. Przykłady energii odnawialnej to elektrownie wiatrowe, hydroelektrownie, fotowoltaika, energia geotermalna (ciepło z wnętrza Ziemi) i bioenergia. Odnawialne źródła energii są neutralne pod względem emisji dwutlenku węgla. Wykorzystanie ich przyczynia się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych i uniezależnienia Polski od energii kopalnej.
Energia wiatrowa
Energia wiatrowa wykorzystuje siłę wiatru do produkcji energii elektrycznej. Ta gałąź energii odnawialnej w Polsce rozwija się dynamicznie. W listopadzie 2022 roku moc zainstalowana farm wiatrowych wyniosła 7.8 GW w stosunku do 7.0 GW z listopada 2021 roku.
Energia słoneczna
Jednym z najważniejszych alternatywnych źródeł energii jest energia słoneczna, która wykorzystuje promieniowanie słoneczne do wytwarzania energii elektrycznej za pomocą paneli fotowoltaicznych. Dzięki postępującej technologii i spadającym kosztom produkcji panele fotowoltaiczne stały się bardziej dostępne dla przeciętnych konsumentów i są coraz częściej stosowane w domach, firmach i instytucjach.
W Polsce energia fotowoltaiczna odpowiada za ponad połowę mocy zainstalowanej w technologiach odnawialnych, a posiadacze systemów fotowoltaicznych mają do swojej dyspozycji 1,2 miliona instalacji. Prawie wszystkie nowe instalacje wykorzystujące OZE to właśnie panele fotowoltaiczne.
Energia wodna
Na lądzie elektrownie przepływowe zamieniają energię płynącej wody na energię mechaniczną, używaną do napędu różnego rodzaju młynów, małych elektrowni wodnych itp. Drugim, bardziej efektywnym sposobem są elektrownie wodne regulacyjne wykorzystujące siłę parcia wody przed zaporami, a podczas przepływu cieczy przez turbiny zostaje wytworzona energia elektryczna.
W listopadzie 2022 roku alternatywne elektrownie wodne miały około 5% udziału w produkcji energii z OZE w Polsce. Produkcja zainstalowanej mocy w hydroelektrowniach nie przekroczyła 1 GW i praktycznie nie zmieniła się do analogicznego okresu roku poprzedniego.
Biomasa
Biomasa to ulegająca biodegradacji frakcja produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej (w tym substancje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego), leśnej i powiązanych gałęzi przemysłu. W Polsce w 2020 roku udział biomasy w mocy OZE stanowił zaledwie 7% całkowitej struktury.
Biogaz
Jako źródło energii odnawialnej, biogaz ma unikalne właściwości i oferuje wiele końcowych zastosowań energetycznych. Biogaz jest jednym z alternatywnych źródeł energii, które mogą być wykorzystane do produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Jest to gaz powstały w wyniku procesów fermentacji biomasy, takiej jak odpady rolnicze i ścieki. Biogaz można wykorzystać do zasilania elektrowni biogazowych, kotłów grzewczych oraz do produkcji paliwa do samochodów.
W Polsce funkcjonuje tylko 120 producentów biogazu rolniczego, którzy posiadają około 150 instalacji. Ta liczba jest zdecydowanie mniejsza niż potencjał naszego kraju. Rząd tworzy jednak programy, mające na celu pomoc i dofinansowanie produkcji tej gałęzi energii odnawialnej.
Korzyści płynące wraz z energią z odnawialnych źródeł
Energia odnawialna jest czysta i nie wytwarza emisji gazów cieplarnianych ani innych zanieczyszczeń. Przyczynia się do ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego. Rozwój energetyki odnawialnej może też przyczynić się do wzrostu zatrudnienia w sektorze energii i pobudzić rozwój gospodarczy.
Jednakże istnieją również wady związane z wykorzystaniem OZE. Człowiek nie potrafi kontrolować zasobów natury. Ilość deszczu, słońca i wiatru jest nieprzewidywalna, podobnie jak produkcja energii elektrycznej. Magazynowanie energii odnawialnej będzie zatem absolutnie kluczowe dla wykorzystania jej w przyszłości.
Niektórych źródła energii odnawialnej mają ograniczoną dostępność, a możliwość eksploatacji występuje tylko w określonych regionach ze względu np. na ukształtowanie terenu lub występowanie rzek.
Przyszłość odnawialnych źródeł energii
W Polsce obserwuje się wzrost znaczenia odnawialnych źródeł energii, które stale zyskują na popularności. Przez najbliższe dekady Polska może przejść głęboką transformację sektora energetycznego. Rozwój OZE w Polsce wiąże się z pewnymi wyzwaniami, takimi jak ograniczone możliwości finansowania inwestycji przez przedsiębiorców, skomplikowane regulacje prawne, problemy administracyjno-proceduralne oraz trudności związane z funkcjonowaniem sieci przesyłowych.
Jednak jak podkreśliła minister Moskwa, polski rząd wspiera i będzie wspierał obywateli, którzy przechodzą na „zieloną stronę mocy”. Rewolucja na rynku OZE otworzyła nieoczekiwane możliwości, jeśli chodzi o produkcję taniej i czystej energii – zwłaszcza w sposób rozproszony – i Polska w pełni tę szansę wykorzystuje.